Bitkilerin fotosentez yapabilmeleri için ışığa ihtiyaçları olduğunu hepimiz biliyoruz. Peki ya ışık almayan bitkiler ne oluyor? Bu sorunun cevabı aslında çok basit: Bitkiler ışık almadıklarında büyüyemezler ve ölürler. Ancak bu genel bir kural değil. Bazı bitkiler ışık almadan da yaşayabilir ve büyüyebilir. Bu bitkilere ışıksız büyüyen bitkiler adı verilir.
Işıksız büyüyen bitkiler nasıl oluyor da ışığa ihtiyaç duymadan yaşayabiliyorlar?
Bunun sebebi bu bitkilerin az ışıkta bile fotosentez yapan ve su depolayan özel yapraklara sahip olması ve ya fotosentez yerine başka bir enerji üretme yolu kullanmalarıdır. Bu yol kimyasal sentez(kemosentez) olarak adlandırılır. Kimyasal sentezde(kemosentez) bitkiler topraktan aldıkları su ve mineralleri kullanarak enerji üretirler. Bu enerjiyi de büyümek ve çoğalmak için kullanırlar.
Işıksız büyüyen bitkiler nelerdir?
Bu bitkiler genellikle yer altında yaşayan veya karanlık ortamlarda bulunan bitkilerdir. Örneğin mantarlar, küfler, mayalar, bakteriler, algler ve likenler ışıksız büyüyen bitkiler arasında sayılabilir. Bu bitkilerin bazıları insanlar için faydalı olabilirken, bazıları da zararlı olabilir. Örneğin mantarlar bazen lezzetli yiyecekler olabilirken, bazen de zehirli veya hastalık yapıcı olabilirler.
Işıksız büyüyen bitkiler arasında en popüler olanları şunlardır:
- Paşa Kılıcı (Sansevieria): Bu bitki, sert ve dik yapraklarıyla dikkat çeker. Yapraklarının üzerinde beyaz veya sarı çizgiler bulunur. Paşa kılıcı, çok az suya ihtiyaç duyar ve toprağı tamamen kuruyana kadar sulanmamalıdır. Ayrıca hava kalitesini arttırmasıyla da bilinir.
- Difenbahya (Dieffenbachia): Bu bitki, geniş ve alacalı yapraklarıyla göz alıcıdır. Yapraklarının üzerinde beyaz veya yeşil lekeler bulunur. Difenbahya, nemli ortamları sever ve toprağı hafif nemli tutulmalıdır. Ancak yaprakları zehirli olduğu için çocuk ve evcil hayvanlardan uzak tutulmalıdır.
- Şans Bambusu (Dracaena sanderiana): Bu bitki, aslında bir bambu değildir ancak bambuya benzer şekilde uzayan gövdeleri vardır. Şans bambusu, su veya toprakta yetiştirilebilir. Su içinde yetiştiriliyorsa suyunu düzenli olarak değiştirmek gerekir. Toprakta yetiştiriliyorsa toprağının nemli kalmasına dikkat etmek gerekir. Ancak klorlu su kullanmamaya dikkat edilmelidir.
- Kurdele Çiçeği (Chlorophytum comosum): Bu bitki, uzun ve ince yapraklarıyla zarif bir görünüme sahiptir. Yapraklarının kenarlarında beyaz şeritler bulunur.Kurdele çiçeği, hızlı büyüyen ve kolay çoğalan bir bitkidir. Ayrıca hava temizleyici özelliğiyle de bilinir. Toprağı kurumadan sulamak gerekir.
- Deve Tabanı (Zamioculcas zamiifolia): Bu bitki, parlak ve koyu yeşil yapraklarıyla dikkat çeker. Yaprakları, toprak altında su depolayan yumrulara bağlıdır. Deve tabanı, susuzluğa dayanıklıdır ve çok az bakım ister. Toprağı tamamen kuruyana kadar sulamamak gerekir.
- Platycerium alcicorne: Bu bitki, geyik boynuzu şeklindeki yapraklarıyla ilginç bir görünüme sahiptir. Yapraklarının alt kısımları suyu depolar ve üst kısımları fotosentez yapar. Platycerium alcicorne, havadan beslenen bir bitkidir ve toprağa ihtiyaç duymaz. Sadece haftada bir kez yapraklarına su püskürtülmesi yeterlidir.
Işıksız büyüyen bitkiler hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, bu konuda yazılmış birçok kitap ve makale bulabilirsiniz. Ayrıca bu bitkileri kendiniz de yetiştirebilir ve deneyimleyebilirsiniz. Ancak bunu yaparken dikkatli olmanız gerekir. Çünkü bu bitkiler bazen tehlikeli olabilir ve sağlığınıza zarar verebilir. Bu yüzden bu bitkilerle ilgilenirken mutlaka koruyucu önlemler almalı ve uzmanlardan yardım almalısınız.
